Hoại tử chỏm xương đùi là tình trạng chết mô xương tại chỏm xương đùi do thiếu máu nuôi dưỡng, dẫn đến sự suy yếu và gãy vỡ của xương. Tắc nghẽn mạch máu: Do chấn thương (gãy xương, trật khớp), hoặc các vấn đề về tuần hoàn như tắc động mạch. Sử dụng corticoid kéo dài: Các thuốc corticoid có thể gây giảm tuần hoàn máu, dẫn đến hoại tử xương. a. Rối loạn chuyển hóa lipid: Sự tăng cao cholesterol và mỡ trong máu có thể gây tắc nghẽn mạch máu. Các yếu tố nguy cơ: b. Chấn thương: Gãy xương đùi, trật khớp háng. c. Rối loạn đông máu: Bệnh nhân có vấn đề về đông máu dễ bị tắc nghẽn mạch máu. d. Lạm dụng rượu: Rượu có thể làm giảm tuần hoàn máu, gây hoại tử. e. Bệnh lý tự miễn: Một số bệnh lý như lupus có thể làm tổn thương mạch máu nuôi xương. II) Triệu chứng Đau khớp háng: Đau thường xuất hiện ở vùng hông, đặc biệt khi vận động hoặc đứng lâu. Giới hạn vận động: Bệnh nhân cảm thấy khó khăn khi di chuyển, đặc biệt khi đi lại hoặc leo cầu thang. Biểu hiện biến dạng khớp: Khi hoại tử xương trở nên nghiêm trọng, có thể có biến dạng và hạn chế đáng kể khả năng vận động của khớp háng. Cảm giác đau tăng dần: Ban đầu có thể là đau âm ỉ, sau đó có thể trở thành đau nhói và tăng dần theo thời gian. III) Biến chứng Biến chứng của hoại tử chỏm xương đùi có thể bao gồm: 1. Đau kéo dài: Đây là triệu chứng điển hình nhất của hoại tử chỏm xương đùi. Cơn đau có thể bắt đầu nhẹ nhàng nhưng dần dần trở nên nghiêm trọng và liên tục, đặc biệt khi vận động, đi lại hoặc đứng lâu. 2. Hạn chế vận động khớp háng: Khi phần xương và sụn của chỏm xương đùi bị hư hại, khả năng cử động của khớp háng sẽ bị hạn chế. Người bệnh có thể gặp khó khăn khi đi lại, thậm chí không thể cử động chân một cách bình thường. 3. Biến dạng khớp: Nếu không được điều trị kịp thời, hoại tử có thể làm biến dạng khớp háng, dẫn đến tình trạng vẹo hoặc lệch khớp. Điều này sẽ làm gia tăng mức độ đau đớn và giảm khả năng vận động. 4. Hội chứng đau cơ xương: Khi phần chỏm xương đùi bị hoại tử, cơ bắp và các mô xung quanh cũng có thể bị căng thẳng hoặc đau do bù đắp cho phần khớp bị hư hỏng. Điều này có thể dẫn đến các cơn đau cơ xương, kéo dài và ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống. 5. Tổn thương sụn khớp: Hoại tử chỏm xương đùi có thể gây tổn thương cho sụn khớp, dẫn đến viêm khớp hoặc thoái hóa khớp háng. Sụn khớp bị hư hại sẽ làm giảm khả năng bôi trơn, tăng ma sát và đau đớn khi vận động. 6. Viêm khớp và thoái hóa khớp háng: Nếu hoại tử không được điều trị, nó có thể dẫn đến tình trạng viêm khớp, đặc biệt là thoái hóa khớp háng. Đây là giai đoạn cuối của bệnh, khi khớp bị tổn thương nặng, không thể phục hồi hoàn toàn. 7. Tàn phế: Trong trường hợp nặng, nếu không có sự can thiệp y tế thích hợp, hoại tử chỏm xương đùi có thể dẫn đến tàn phế, khi người bệnh không thể đi lại được hoặc cần sự hỗ trợ của các thiết bị hỗ trợ đi lại như nạng, xe lăn. IV) Phương pháp điều trị Điều trị bảo tồn (phù hợp với giai đoạn sớm) · Dùng thuốc giảm đau: Các thuốc chống viêm không steroid (NSAIDs) hoặc thuốc giảm đau có thể giúp giảm triệu chứng đau đớn. · Hạn chế vận động: Tránh các hoạt động làm tăng áp lực lên khớp háng để giảm sự tổn thương tiếp tục của chỏm xương đùi. Việc sử dụng nạng hoặc dụng cụ hỗ trợ đi lại có thể giúp giảm tải trọng lên khớp háng. · Điều trị vật lý trị liệu: Một số bài tập giúp cải thiện sức mạnh cơ bắp quanh khớp, tăng cường sự ổn định khớp và giảm triệu chứng đau. · Dùng thuốc cải thiện tuần hoàn máu: Có thể bao gồm một số loại thuốc có tác dụng cải thiện tuần hoàn máu, nhằm hỗ trợ phục hồi chức năng của xương và mô mềm xung quanh. 2. Điều trị can thiệp (thường áp dụng khi hoại tử đã phát triển mạnh hoặc không đáp ứng với điều trị bảo tồn) a. Kỹ thuật phẫu thuật: · Phẫu thuật khoan xương (Core Decompression): Đây là phương pháp điều trị phổ biến, đặc biệt khi bệnh ở giai đoạn sớm hoặc trung bình. Phẫu thuật này bao gồm việc khoan vào chỏm xương đùi để giảm áp lực trong xương, kích thích sự hình thành mạch máu mới và làm giảm đau. Mục tiêu là bảo tồn khớp háng và ngăn ngừa sự tiến triển của hoại tử. · Cấy ghép mô xương (Bone Grafting): Đôi khi, trong phẫu thuật khoan xương, bác sĩ có thể kết hợp việc cấy ghép mô xương từ một phần khác của cơ thể hoặc sử dụng xương nhân tạo để hỗ trợ sự phục hồi. · Cấy ghép chỏm xương đùi nhân tạo (Femoral Head Replacement): Trong trường hợp hoại tử nghiêm trọng, không thể bảo tồn chỏm xương đùi, bác sĩ có thể chỉ định thay khớp háng. Phẫu thuật thay khớp háng này sẽ loại bỏ chỏm xương đùi bị hoại tử và thay thế bằng một bộ phận giả. · Phẫu thuật thay khớp háng toàn phần: Nếu tình trạng hoại tử tiến triển quá mức và ảnh hưởng đến cả ổ cối (acetabulum), phẫu thuật thay khớp háng toàn phần có thể được thực hiện. Điều này giúp khôi phục lại chức năng của khớp háng và giảm đau cho bệnh nhân. b. Điều trị nội khoa hỗ trợ:Thuốc giảm đau và thuốc chống viêm: Bệnhnhân có thể được chỉ định dùng thuốc giảm đau mạnh (như thuốc opioid) nếu cơn đau không kiểm soát được bằng thuốc giảm đau thông thường. · Điều trị huyết học: Một số phương pháp điều trị khác có thể bao gồm việc cải thiện tình trạng huyết áp, dùng thuốc làm tăng cường tuần hoàn máu trong xương mọmọi thông tiết chi tiết mời bạn tham khảo qua kênh tiktok riêng của Bác sỹ https://www.tiktok.com/@dr.hoangngocson m
